การดูแลผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บทางศรีษะ
การดูแลผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บทางศรีษะ
อาการผิดปกติที่เกิดจากสมองกระทบกระเทือน
- 1. ระดับความรู้สึกตัวลดลง เช่น นอนซึม เรียกไม่ค่อยรู้สึกตัวหรือมีอาการเอะอะโวยวาย
- 2. โต้ตอบและทำตามคำสั่งไม่ได้
- 3. คลื่นไส้อาเจียน
- 4. อาการปวดศรีษะมากขึ้น
- 5. อาการอ่อนแรงของแขนขาข้างใดข้างหนึ่ง
- 6. อาการเกร็งกระตุกของกล้ามเนื้อบริเวณหน้าแขนหรือขา
- 7. ตาพร่ามัวมองเห็นไม่ชัดเจน หรือมองเห็นเป็นภาพซ้อน
การรักษา
- 1. เฝ้าสังเกตอาการเปลี่ยนแปลงของผู้ป่วยตลอดเวลาอย่างน้อย 24-72 ชั่วโมง
- 2. งดอาหารเครื่องดื่ม เพื่อเตรียมความพร้อมสำหรับการผ่าตัดในกรณีฉุกเฉิน
- 3. การรักษาทางยา รวมถึงการให้อาหารและน้ำเกลือทางหลอดเลือด
- 4. เอกซเรย์กะโหลกศรีษะ และอวัยวะอื่นๆที่บาดเจ็บ
- 5. ตรวจดูความผิดปกติอย่างละเอียด
- 6. ในกรณีสงสัยว่ามีการบาดเจ็บของกระดูกสันหลังส่วนคอหรือฐานกะโหลกร้าว อาจต้องมีการตรวจเอกซเรย์เพิ่มเติม เช่น เอกซเรย์กระดูกคอ เอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองบริเวณฐานกะโหลก MRI ของกระดูกคอ หรืออาจฉีดสีตรวจเส้นเลือดเพิ่มเติมได้
- 7. ผู้ป่วยที่แพทย์ลงความเห็นว่าได้รับบาดเจ็บที่ศรีษะมีอาการสมองกระทบกระเทือนภายหลังได้รับการรักษาเบื้องต้น และขอกลับบ้านมีความจำเป็นต้องได้รับการเฝ้าสังเกตอาการเปลี่ยนแปลงอย่างใกล้ชิดอีกอย่างน้อย 1-2 วัน และควรติดตามผลการรักษาอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อาการที่เกิดจากโรคลมชักหรือจากการเสื่อมของสมองและเส้นประสาทในระยะยาวซึ่งจะส่งผลต่อสุขภาพและการฟื้นตัวของผู้ป่วย
กรณีอาการไม่รุนแรง
- 1. ในผู้ป่วยบาดเจ็บที่ศรีษะไม่รุนแรงแพทย์ได้ทำการตรวจผู้ป่วยแล้วเห็นว่าการบาดเจ็บที่ศรีษะซึ่งได้รับขณะนี้ยังไม่มีอาการบ่งบอกความรุนแรงที่จะต้องรับไว้ในโณงพยาบาล จึงแนะนำให้ผู้ป่วยพักรักษาตัวต่อที่บ้าน
- 2. งดการออกกำลังกายทุกชนิด
- 3. หลีกเลี่ยงการขับขี่ยานพาหนะเอง อย่างน้อย 24 ชั่วโมง
- 4. รับประทานอาหารอ่อนและงดดื่มสุราและยาที่ทำให้ง่วงซึมได้ทุกชนิด
- 5. ถ้ามีอาการปวดศรีษะเล็กน้อยในระหว่างนี้ ให้ทานยาแก้ปวดตามแพทย์สั่ง
- 6. ควรมีผู้ดูแลที่สามารถสังเกตอาการและเข้าใจวิธีปฏิบัติเพื่อคอยดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด (โดยเฉพาะในเด็ก)
- 7. ปลุกผู้ป่วยทุก 2-4 ชั่วโมง เพื่อประเมินความรู้สึกตัวของผู้ป่วยว่าลดลงหรือไม่
11 อาการบ่งชี้ ว่าควรกลับไปพบแพทย์
- 1. ง่วงซึมมากกว่าเดิม หรือไม่รู้ตัวหมดสติ
- 2. กระสับกระส่ายมาก พูดลำบาก หรือมีอาการชักกระตุก
- 3. กำลังของแขน ขา ลดน้อยลงกว่าเดิม
- 4. ชีพจรเต้นช้ามาก
- 5. มีไข้สูงปวดตุบๆ ในลูกตา
- 6. คลื่นไส้มาก อาเจียนติดต่อกันหลายๆครั้ง
- 7. ปวดศรีษะรุนแรงไม่ทุเลา
- 8. มีน้ำใสหรือน้ำใสปนเลือด ออกจากหู จมูก หรือไหลลงคอ
- 9. ปวดต้นคอ ก้มคอลำบาก
- 10. วิงเวียนศรีษะมาก หรือมองเห็นภาพพร่ามัว